Dünyanın En Eski Tapınağı Göbeklitepe

Dünyanın en eski tapınağı olarak dikkatleri üzerine çeken Göbeklitepe, tarihe ilgi duyan kişilerin merak ettiği yerler arasında bulunmaktadır.

1995 yılında yapılan kazı çalışmaları sonrası bulunan tapınak hakkında araştırmalar günümüzde de devam etmektedir.

İnsanlık tarihine ışık tutan Göbeklitepe tapınağına dair bilinen tüm bilgileri bu yazımızda sizler için derledik. Gelin hep birlikte Göbeklitepe’nin hikayesine daha yakından bakalım.

Göbeklitepe Nerede?

Göbeklitepe’ye gitmek isteyen ziyaretçiler Göbeklitepe’nin nerede olduğunu merak etmektedir.

Tarihe ışık tutan kalıntılara sahip olan Göbeklitepe Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Şanlıurfa iline ait Örencik köyünde bulunmaktadır. Tapınağın bulunduğu alan Şanlıurfa’ya 15 km uzaklıktadır.

Göbeklitepe Hangi Döneme Aittir?

Şanlıurfa’nın Örencik köyü yakınlarında bulunan Göbeklitepe’nin Cilalı Taş Devrinden kalma olduğu tahmin edilmektedir. Bu sebeple Göbeklitepe dünyanın en eski aynı zamanda en büyük ibadet tapınağı olduğu düşünülmektedir.

Göbeklitepe Kaç Yıllık?

Cilali Taş Deviri ya da Neolitik Çağ olarak adlandırılan zamanda yapıldığı tahmin edilen Göbeklitepe’nin yapılış tarihinin M.Ö 10000 yılları olduğu düşünülmektedir.

Bu tarihte yapıldığı düşünülen tapınağın 12000 bin yıllık olduğu kabul edilmektedir. Yerleşik hayata yeni geçen insanların ellerinde bulunan kısıtlı imkanlarla bu tapınağı inşa ettikleri de düşünülmektedir.

Göbeklitepe İlk Ne zaman Bulundu?

Göbeklitepe ilk ne zaman bulundu? sorusu merak edilmektedir.

Tarihi yeniden yazdıran Göbeklitepe’nin bulunuşu kazıların başladığı 1995 yılı kabul edilmektedir. Bölgede 20 adet tapınağın olduğu tahmin edilirken günümüzde de kazı çalışmaları devam eden alanda toplamda 6 tapınağın yeri bulunmuştur.

Tapınağın ortaya çıkarılması tarihe yeni bir anlayış getirdiği için pek çok kişi tarafından dikkat çekmiştir.

Tapınağın bulunduğu alan 2005 yılında Arkeolojik sit alanı ilan edilmiştir ve bu alan 2011 yılında Unesco Dünya Miras Geçici listesine alınmıştır.

Göbeklitepe daha sonra 2018 yılında da Unesco Dünya Mirasları Listesi içinde yer alan eserler arasına kabul edilmiştir.

Göbeklitepe Kazıları Ne Zaman Başladı?

Göbeklitepe’nin bulunduğu alanda kazılar 1995 yılında başlamıştır. Ancak kazıların başlamasına sebep olan heykel 1980’li yıllarda bulunmuştur. O yıllarda tarihi alanın bulunduğu yerde köylüler bir heykel bulmuşlardır. Bu heykelle ne yapacaklarına karar veremeyince heykeli Şanlıurfa Müzesi’ne teslim etmişlerdir.

Ancak müze yetkilileri tarafından değeri anlaşılmayan heykel depoya kaldırılmıştır. Daha sonra 1995 yıllarında Nevali Çori kazısını yapan ekip buldukları tarihi kalıntıları müzeye teslim etmiştir. O sırada müze yetkilileri tarafından ekipte yer alan Alman Prof. Dr. Klaus Schmidt’e gösterilmiştir. Arkeoloğun heykeli görmesinin ardından köylülere ulaşılmış ve heykeli buldukları yeri göstermeleri istenmiştir.

Köylülerin gösterdiği alanda kazı çalışmalarının başlatılmasıyla da Göbeklitepe’nin tarihi aralanmış ve kazılar da pek çok kalıntı bulunmuştur. Kazı ekibinin başında Harald Hauptmann ve öğrencisi Klaus Schmidt bulunmuştur.

Dünya’nın en eski tapınağının bulunmasını sağlayan arkeolog Klaus Schmidt’in dikkati olmuştur ve arkeolog ölene kadar kazılarda yer almıştır. Tarihi ve yapılış hikayesi tam olarak anlaşılamayan tapınakta kazı çalışmaları hala devam etmektedir.

Göbeklitepe Tapınağı Özellikleri

Tapınağın bulunmasından önce tapınağın inşa edildiği dönemde yaşayan insanların ilkel bir hayat sürdükleri ve avcılık yaparak hayatta kaldıkları tahmin ediliyordu. Ancak tapınağın bulunmasıyla birlikte insanların o dönemde tapınak yapabilecek güçte oldukları ve tapınmak amacıyla bu yeri inşa ettikleri ortaya çıkmıştır.

Tarihi tapınağın bulunmasını sağlayan Klaus’a göre o dönemde yaşayan kişiler tapınağı yaptıktan sonra tapınaklarına yakın olmak amacıyla yerleşik yaşama geçmişlerdir.

Bu sebeple tapınağın bulunması tarihin yeniden yapılması ve araştırılmasını sağlamıştır. 12 bin yıllık geçmişe sahip olan tapınağın kimler tarafından ve nasıl inşa edildiği tam olarak bilinmemektedir.

Üstelik tapınağın bu zamana kadar keşfedilememesinin sebepleri arasında da tapınağın yapıldıktan 1000 yıl kadar sonra bilinçli bir şekilde üzerinin kapatılarak gömülmesi olmuştur. Tapınak sütunları üzerinde çeşitli hayvan figürlerinin yer aldığı görülmüştür ve bunun sebebi hakkında yapılan araştırmalar hala devam etmektedir.

Bunun dışında tapınağın zeminin sıvı geçirmeyecek şekilde inşa edilmiş olması da dikkat çekmektedir. Yine tapınak ve çevresinde yapılan araştırmalarda o dönemde yaşayan kişilerin buğday yetiştirdiklerine dair bulgular bulunmuştur. Tapınakta bulunan en ilginç kalıntılar ise 40 ton ağırlığında olan T şeklindeki dikilitaş kalıntılarıdır.

Bu kalıntıların boyları ise 6 metredir. Son yıllarda dikkatleri üzerine çeken Göbeklitepe için araştırmalar hala devam ederken sırları aralanmaya devam etmektedir. Bölgenin tarihi öneminin anlaşılması amacıyla dikkat çekici çalışmalar yapılmaktadır. Bu amaçla da 2019 yılı Göbeklitepe Yılı ilan edilmiştir.

Göbeklitepe’ye Nasıl Gidilir?

Şanlıurfa’ya otobüs seyehati Ankara’dan 12 saat, İstanbuldan 19 saat sürmektedir. İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bodrum, Adana ve Trabzon gibi şehirlerden direkt uçuşlarla Şanlıurfa’ya ulaşabilirsiniz.

Göbeklitepe’ye Urfa merkezden otobüs seferleri düzenlenmektedir. Şanlıurfa şehir merkezinde, Abide durağından 100 numaralı otobüse binerek Göbeklitepe’ye gidebilirsiniz.

Öğrenci bileti 3 tl, öğretmen bileti 4 tl, tam bileti 5 tldir. Saat 10:00 ve 16:00’da Urfa’dan Göbeklitepe’ye gidiş otobüsleri, saat 12:00 18:00’da Göbeklitepe’den Urfa merkeze dönüş otobüsleri mevcuttur.

Göbeklitepe Giriş Ücretli mi?

Göbeklitepe’yi ziyaret etmek isteyenler Göbeklitepe giriş ücretinin ne kadar olduğunu merak etmektedir.

Dünyanın ilk tapınağı olarak nitelendirilen Şanlıurfa’daki Göbeklitepe’nin 20 lira olan giriş ücreti 36 liraya yükseltilirken, sinevizyon gösterisi ile 42 lira olmuştur.