2. Dünya Savaşı Tankları

2. Dünya Savaşı yıllarında savaş teknolojisinin giderek gelişmesiyle birlikte devletlerin taktikleri daha önemli bir konuma gelmiştir. 2. Dünya savaşı tankları da o döneme damga vurmuş teknolojilerdendir.

Taktiksel savaşın baş aktörlerinden birisi de tanklardır. Askerleri bombalara karşı koruyan, her türlü engeli kolayca aşan, düşmana gözdağı veren, hızlı ilerleme kabiliyeti sağlayan araç ihtiyacı hasıl olmuş, bu sebeple tanklar 1916 yılından itibaren üretilmeye başlanmıştır.

Tanklar ilk olarak 1.Dünya Savaşı’nda önemini göstermiş ilerleyen yıllarda giderek geliştirilmiştir.

Almanlar 1.Dünya Savaşı’nda kendilerine karşı kullanılan tankları daha da geliştirerek 2. Dünya Savaşı’nda, yıldırım savaşı taktiklerini Panzer tanklarının üzerine kurmuş ve bu taktikle büyük başarılar elde etmiştir.

Sovyet Rusya T-34 , Amerikan M4 Sherman, Alman Panzerleri, İngiliz Cromwell, Fransız Renault B1 tankları savaşın kaderini önemli ölçüde etkilemiştir.

Gelin şimdi bu ölüm saçan metal yığınlarını daha yakından inceleyelim.

2. Dünya Savaşı Alman Tankları

Alman General Heinz Guderian’ın yarattığı yıldırım savaşı taktiğinin baş aktörü olan Alman tankları, 2. Dünya Savaşı boyunca sürekli geliştirilmiştir.

Savaşın ilk yıllarında Fransa ve Avrupa’da büyük başarılar kazanan Alman tankları, Rusya’nın soğuk kış şartlarına uyum sağlamakta oldukça zorlanmıştır.

1- Alman Panzer III Tankı

Nazi Almanya’sı tarafından geliştirilen ilk orta sınıf tanktır. Pnz. III ilk geliştirildiğinde 37 mm’lik bir tanksavar silahı ve iki makineli tüfekle silahlandırılmıştı. 20 ton ağırlığa sahipti ve saatte 45 km hıza ulaşıyordu.

Polonya işgalinde 100 adet, Fransa işgalinde 350 adet Pnz. III tankı kullanıldı. 1941 de daha fazla koruma ihtiyacının doğması üzerine geliştirildi.

Zırh kalınlığı 50 mm’ye çıkarıldı.Daha büyük bir taretle 12 silindirli, 300 beygir gücünde motor kullanıldı.

1941’de Sovyetler Birliği’nin işgaline 1500 adet Panzer III tankı katıldı. Ancak 76.2 mm’lik bir top, eğimli zırh, mükemmel hız ve hareket kabiliyetine sahip Rus T34 tankları tarafından yenilgiye uğratıldı.

50 mm’lik bir top ile donatılmış, 50-70 mm zırh kalınlığına sahip Panzer III tankları, T34’ler ile baş edemedi.

Bu nedenle doğu cephesinden çekiler Akdeniz cephesinde savaşmaya devam etti.

1943 yılında üretimi durdurulduğunda 5660 adet Panzer III tankı üretilmişti.

Panzer III Tankı Teknik Özellikleri Nelerdir?

Üretici: Daimler-Benz

Mürettebat: 5 kişi

Ağırlık: 22 ton

Ana Silahı: 50 mm’lik top

Azami hız: 45 km/h

Menzil: 155 km

Zırh Kalınlığı: 70 mm

Motor: 265 hp (beygir gücü) (197 kW  (kilowatt))

2- Alman Panzer IV Tankı

Başlangıçta bir piyade destek tankı olarak tasarlanmış olsa da, 1943’ten savaşın sonuna kadar Alman ordusunun bel kemiğini oluşturmuştur.

Panzer III’e göre daha büyük bir tarete ve topa, daha kalın ön zırha, daha iyi manevra kabiliyetine sahiptir. 75 mm’lik top ve iki adet makineli tüfek bulunmaktadır. 25 ton ağırlığındaydı ve saatte 40 km hıza ulaşıyordu.

İlk Panzer IV’ler, 1939’da altif olarak hizmete girdi. 1941’in sonlarında, doğu cephesinde Sovyet T34 tanklarıyla karşılaşıncaya kadar son derece başarılı savaşlar çıkarmıştı.

T34’ün  zırhına daha iyi nüfuz edebilecek uzun namlu, yüksek hızlı bir top ve kalın bir zırh ile yeniden geliştirildi.

Geliştirilmiş Panzer IV T34 ile neredeyse eşit şartlardaydı ve Amerikan Sherman tankından daha üstündü.

2. Dünya Savaşı’nda, Alman tankları arasında en çok üretileni Panzer IV tankıdır.

1939-1945 yılları arasında, aktif rol oynadığı yıllarda toplamda 8.000’den fazla Panzer IV tankı üretilmiştir.

Panzer IV Tankı Teknik Özellikleri Nelerdir?

Üretici: Krupp, Steyr-Daimler-Puch

Mürettebat: 5 kişi

Ağırlık: 25 ton

Zırh Kalınlığı: 10-80 mm

Ana Silahı: 75 mm top

Menzil: 200 km

Azami Hızı: 42 km

Süspansiyon Donanımı: Yaprak yay

3- Alman Panther Tankı (Panzer V)

Panther tankları, Almanların Panzer III ve Panzer IV tanklarının, doğu cephesinde Sovyet Rusya’nın T34 tanklarına karşı başarısız olması üzerine geliştirilmiştir.

İlk Panther tankı Kasım 1945’te üretilmiş, 1942-1945 yılları arasında aktif olarak görev yapmışlardır.

2.Dünya Savaşı boyunca 5.000 adet Panther tankı üretilmiştir. Saatte 45 km’ye ulaşan Panther tankı, mükemmel bir süspansiyon sistemine sahipti.

Uzun namlusu sayesinde çoğu düşman tankından daha yüksek bir atış menziline sahipti.

Panter tankının savaş sahnesine çıkışı Kursk Muharebesi’yle oldu. 184 adet Panther tankı cepheye gönderilmişti. Fakat İlk deneyimi başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

Muharebe edebilecek Panther tankı sayısı 40’a düşmüştü. İletim, süspansiyon ve soğutma sistemi sorunları sebebiyle tankların çoğu cepheye ulaşamadan yolda kalmıştı.

Ancak bu kusurlar çözüldükten sonra Panterler hem doğu hem de batı cephelerinde başarıyla savaştı.

Normandiya çıkarması esnasında kuzey Fransa’daki ABD Sherman tanklarına ve İngiliz Cromwell tanklarına karşı başarılı olsalar da müttefiklerin hava saldırıları karşısında savunmasız kaldılar.

Panther Tankı Teknik Özellikleri Nelerdir?

Üretici: MAN, Daimler-Benz, Henschel

Mürettebat: 5 kişi

Ağırlık: 44.8 ton

Zırh Kalınlığı: Ön 80mm Arka 40-45mm

Azami Hızı: 55 km

Menzil: 250 km

Süspansiyon Donanımı: ikili burulma çubuğu, aralıklı karayolu tekerleği

Motor: Maybach HL230 690 hp (beygir gücü) (515 kW (kilowatt))

4- Alman Tiger Tankı (Panzer VI)

Tiger tankı Almanya’nın 2. Dünya Savaşı’nda kullandığı son tanktır. Tiger ismi Ferdinand Porsche tarafından konulmuştur.

Zamanının en iyi tanklarından biridir. Panther tankı gibi Tiger tankı da doğu cephesinde T34 tankına karşı koyabilmek amacıyla üretilmiştir. Ağustos 1942’de üretimine başlamıştır.

İlk savaş deneyimini Kursk Muharebesi’nde yaşamıştır.

Üzerindeki 88 mm’lik top, en ağır zırhlı Sovyet tanklarına bile nüfuz edebilecek seviyedeydi. 100 mm ön zırha, 60-80 mm yan ve arka zırha sahipti.

Ancak tankın büyük topu ve ağır zırhı, hareket kabiliyetini büyük ölçüde azaltıyordu. İlk Tigerlar 57 ton ağırlığındaydı. 1944 de üretilen Tiger II tankı 70 ton ağırlığındaydı ve bu ağırlık onu savaşın en ağır tankı yaptı.

Azami hızı 38 km’ydi ancak arazide 20 km hıza ulaşabiliyordu.

Panther tankı 100 ila 200 km yakıt menziline sahipken Tiger 70 ila 110 km’lik menzile sahipti ve bu durum tiger’ı arızalara eğilimli bir tank haline getiriyordu. Sürekli yakıt ikmali ve bakım gerektiriyordu.

Tiger tankı özellikleri nedeniyle hız ve çevikliğin belirleyici olmadığı savunma pozisyonunda kullanıldı.

Hafif zırhlı Sherman tankları, Normandiya çıkarmasında Tigerlara karşı korkunç kayıplar verdi.

Ancak Müttefikler zamanla Tigerlara karşı üstün sayılarını ve hızlarını kullanmayı öğrendi.

20 Sherman tankına karşı 1 Tiger tankının karşılaştığı çarpışmalar yaşandı. Üretimi zor olduğu için Ağustos 1944’te üretimi durduruldu.

Bu tarihe kadar yaklaşık 1340 Tiger tankı üretildi.

Tiger Tankı Teknik Özellikleri Nelerdir?

Üretici: Henschel

Mürettebat: 5 kişi

Azami Hızı: 40 km

Ana Silahı: 88 mm top

Ağırlık: 57 Ton

Zırh Kalınlığı:  25-120 mm eğimli kaynaklı çelik

Menzil: 110-195 km

Süspansiyon Donanımı: Burulma çeliği

Motor: Maybach HL230 P45 (V-12 petrol) 690.4 hp (beygir gücü) (514.8 kW (kilowatt))

2. Dünya Savaşı Rus Tankları

Sovyet Rusya, ürettiği T-34 tankı sayesinde Alman tanklarına hem teknik açıdan hem de sayıca üstünlük kurmuştur.

2. Dünya Savaşı Rus Tanklarından T-34, 2. Dünya Savaşı’nın en başarılı tanklarından birisi olmuştur.

1- Sovyet Rusya T-34 Tankı

Karkov’daki Komitern fabrikasında baş tasarımcı olarak çalışan mühendis Mihail İlyiç Koşkin tarafından tasarlanmıştır.

Koşkin paletli tekerlekli tasarımları gereksiz görüyordu. Ona göre palet ve tekerlek tanka ekstradan ağırlık kazandırıyordu.

Kızıl ordunun karlı ve çamurlu arazilerde tekerleği nadiren kullandığını fark etti. Bu yüzden tasarımını tamamen paletli bir tank üzerine oluşturdu.

Bu tank fikrini ilk olarak 1934 yılında tasarladığı için tanka T-34 ismini verdi. Sovyet Generaline T-34’ü ilk sunduğunda BT modelinden 2 kat daha ağır olduğu gerekçesiyle projesi reddedildi.

Bunun üzerine ilk prototip üretimini kendisi yaptı. Bizzat Stalin’e ulaşarak T-34 tankından bahsetti ve tankıını sergilemesi için Moskova’ya çağrıldı.

Kendi tankını test etmek için Karkov’dan Moskova’ya kadar T-34 tankıyla gitti. T-34 Moskova’da, Stalin tarafından farklı testlere tabi tutuldu.

Hatta Koşkin’i tankı test etmesi için Finlandiya’ya gönderdi. Sonrasında T-34 tankı bu testlerden başarıyla ayrılarak ne kadar iyi bir tank olduğunu kanıtladı ve 1940 yılı başlarından itibaren hızla seri üretime geçildi.  

Koşkin ise tankın seri üretimini göremeden zatürre sebebiyle vefat etti. Her şeyi düşünmüştü fakat tankını yeteri kadar ısıtamamıştı.

Bazı tarihçiler T-34’ü dünyanın ilk ana muharebe tankı olarak kabul eder.

Eğimli zırhı sayesinde tanka atılan toplar zarar vermeden sekmektedir. Sağlamlığı, ateş gücü ve hızı onu zamanının tanklarından çok daha üstün kılmıştır.

Geniş paletleri, çamurlu zor arazilerde kolaylık sağlıyordu. En önemli eksiği şanzıman sistemiydi.

Şanzıman sistemindeki arızalardan dolayı birçok T-34 savaş meydanına ulaşamadan yolda kaldı.

Daha sonra yapılan iyileştirmelerle bu sorun giderildi.

1941-1942 yıllarında Alman ordusunun tanksavarları, T-34’lere neredeyse hiç zarar veremiyordu.

Sadece taretin en altına yapılan çok şanslı atışlarla zarar verebiliyorlardı. Panther tanklarının üretimiyle birlikte Almanlar T-34 ile mukayese edilebilecek bir tanka sahip oldular.

Alman Panther ve Tiger tankları, T-34’e göre daha kaliteli ve yüksek ateş gücüne sahip olsalar da, T-34’ler muharebe alanındaki rakipleri Panther ve Tiger tanklarına her zaman sayıca ezici bir üstünlük sağlıyordu.

Almanlar sadece 6.000 adet Panther tankı üretmişken, T-34’lerden savaş sonuna kadar yaklaşık 54.600 adet üretildi.

T-34 Tankı Teknik Özellikleri Nelerdir?

Üretici: Malişev Fabrikası

Mürettebat: 4 kişi

Azami Hızı: 53 km/h

Ana Silahı: 76.2 mm top

Ağırlık: 26 ton

Menzili: 400 km

Süspansiyon sistemi: Christie süspansiyon

2. Dünya Savaşı Amerikan Tankları

2. Dünya Savaşı boyunca Amerikan tankları Müttefik devletler tarafından birçok cephede kullanılmıştır.

Normandiya çıkarması sırasında kullanılan M4 Sherman tankları, Amerikan tankları arasında en başarılı olanıdır.

1- Amerikan M4 Sherman Tankı

Sherman Tankı, ABD tarafından 2.Dünya Savaşı için tasarlanıp üretilmiş ana muharebe tankıdır.

Resmi olarak M4 General Sherman adıyla bilinir. İsmini General William Tecumseh Sherman’dan almıştır. 

M4 Kuzey Afrika, Sicilya, İtalya, Batı Avrupa ve Pasifik cephelerinde görev yapmıştır. 1942-1946 yılları arasında toplamda 49.324 M4 tankı üretilmiştir.

M4’ler hızlı, yüksek manevra kabiliyetine sahip, sağlam, güvenilir tanklar olarak bilinmektedir.

Basit tasarıma sahip olması sayesinde üretimi çok kolaydır. M4 tankları ABD haricinde Britanya, Fransa ve Sovyet Rusya birlikleri tarafından da kullanılmıştır.

İlk M4 Sherman tankı 1941 yılının Ekim ayında üretilmiştir. M4’ün tasarımcıları zırh kalınlığı ve ateş gücünden ödün vererek hız, atış hızı ve manevra kabiliyetini daha ön planda tutmuştur.

M4 ilk savaş tecrübesine, 1942 yılında, Kuzey Afrika cephesinde İngiliz kuvvetlerinin hizmetinde başlamıştır.

İlk üretilen Alman Panzer tanklarıyla aynı sınıfta tutulur.

Fakat Alman panzer tanklarının giderek geliştirilmesiyle birlikte Normandiya çıkarmasında Alman tanklarının gerisinde kalmıştır.

Panzer ve Tiger tanklarına göre daha yüksek bir hıza sahip olsa da daha düşük bir atış menziline ve doğruluğuna sahiptir.

Pasifik cephesinde nadiren kullanılsa da 1930’lu yıllardan kalma Japon tanklarına kolayca üstünlük sağlamıştır.

M4 Sherman Tankı Teknik Özellikleri Nelerdir?

Üretici: Lima

Ağırlık: 33 ton

Mürettebat Kapasitesi: 5 kişi (komutan,topçu,yükleyici,sürücü,gövde topçusu)

Namlu Çapı: 76 mm

Zırh Kalınlığı: Maksimum 72 mm Minimum 12 mm Çelik

Azami Hızı: 38-46 km/h

Menzil: 160-240 km

2. Dünya Savaşı İngiliz Tankları

İngilizler, 2. Dünya Savaşı’nda Fransa’nın kurtarılması sırasında üretmiş oldukları tankları kullanma imkanı elde etmişlerdir.

Normandiya Çıkarması esnasında kendi üretimi olan Cromwell tanklarının yanısıra Amerikan Sherman tanklarını da kullanmışlardır.

1- İngiliz Cromwell Tankı

Birleşik Krallık tarafından üretilen 2. Dünya Savaşı’nda kullanılan kruvazör tanktır. 600 beygir gücünde Rolls-Royce meteor motoru kullanılmıştır. 1943 başlarında hizmete girmiştir.

Cromwell tankı saatte 61 km hıza ulaşabiliyordu ve 130-275 kmlik menzile sahipti. Başlangıçta 75 mm’lik bir top ve 2 adet makineli tüfek bulunuyordu.

Yüksek hız, onarım kolaylığı ve manevra kabiliyetine sahipti. İlk olarak 1944’te Normandiya istilası sırasında kullanıldı.

Kuzey Fransa’da birçok muharebeye katıldı. İlk üretilen Cromwell tanklarının Alman Panzerleri tarafından mağlup edilmesi üzerine tanka 95 mm’lik obüs takıldı.

1945 yılında Avrupa’da savaş bitene kadar Cromwell tankları İngiliz ordusu tarafından kullanılmaya devam etti.

Cromwell Tankı Teknik Özellikleri Nelerdir?

Ağırlık: 28 ton

Zırhı: 76 mm

Menzil: 280 km

Ana Silahı: OQF 75mm

Azami Hızı: 64 km/h

Süspansiyon Donanımı: Geliştirilmiş Christie süspansiyon

Motor: Rolls-Royce Meteor V12 benzinli 600 beygir (447 kW)

2. Dünya Savaşı Fransız Tankları

Fransızlar 2. Dünya Savaşı’na hazırlık sürecinde Renault firmasından yardım alarak tank üretimi gerçekleştirmiştir.

Fakat Renault tankları sağlam olmasına rağmen Alman tankları karşısında yavaş kaldığı için yenilgiye uğramıştır.

1- Fransız Char B1 Tankı

Renault firması tarafından üretilen Fransız tankıdır. Çok güçlü korunaklı bir tank olmasına karşın çok yavaştır.

2. Dünya Savaşı’nda Almanlara karşı kullanılmıştır. Alman istilası Sedan’dan başladığında 3500 B1 tankı Sedan’a gönderilmiştir.

Alman Panzerlerinin topları B1’lere çok zarar verememiştir. Fakat B1 tankının çok yavaş olmasından dolayı Alman tankları hızla ilerleyerek B1’leri etkisiz kılmışlardır.

B1 Tankı Teknik Özellikleri Nelerdir?

Üretici: Renault

Ağırlık: 28 ton

Zırh: 40-60 mm

Ana Silahı: 75 mm top

Motor: 272 hp Renault

Transmisyon: 5 ileri 1 geri

Menzil: 200 km

Azami Hız: 28 km/h