Odin: İskandinav Mitolojisinin En Büyük Tanrısı
Tanrı Odin, İskandinav mitolojisinin en büyük tanrısıdır. O, Aesir tanrılar kabilesinin hükümdarıdır.
Eski Sakson dilinde Woden, eski yüksek Alman dilinde Wuotan, Wotan veya Wodan, proto-cermen dilinde Woðanaz, yani “Öfke Ustası” olarak bilinir. Bu yazımızda Kral tanrı Odin’i tüm yönleriyle ele alacağız.
Tanrı Odin Kimdir?
Odin, İskandinav mitolojisinin ve belki de tüm dünya edebiyatının en karmaşık ve esrarengiz karakterlerinden birisidir.
En büyük tanrıdır ve Aesir tanrılarının hükümdarıdır. Aesir tanrılarının yaşadığı Asgard alemine krallık yapar.
Bilgedir, ancak adalet veya yasalar gibi toplumsal değerlere pek önem vermez.
O, hem kralların hem de haydutların ilahi koruyucusudur. Odin, sadece bir savaş tanrısı değil, aynı zamanda bir şiir tanrısıdır ve herhangi bir Viking savaşçısına utanç getirecek belirgin “efemine” niteliklere sahiptir.
Prestij, onur ve asalet arayışında olanlar tarafından ibadet edilir.
Tanrı Odin, Anglo Sakson mitolojisinde Woden olarak bilinir. Woden’in kutsal günü olan çarşambaya onun adı verilmiştir.
Eski İngilizce Wodensday olan çarşamba günü, günümüzde Wednesday olarak bilinir.
Tanrıların kralı Odin, şüphesiz adına en çok efsane bulunan tanrılardan birisidir.
Odin mitlerinin İskandinav mitolojisinde önemli bir yeri vardır. Gelin bu efsaneleri daha yakından inceleyelim.
Odin’in Evreni Yaratışı
Odin İskandinav mitolojisini başlangıcından sonuna kadar etkilemiştir. Dünya var olmadan önce, Odin ve iki küçük kardeşi Vili ve Ve, buz devi Ymir’i öldürdü.
Evreni oluşturmak için Ymir‘in kemiklerini, kanını ve etini kullandılar. Odin tanrılar için gökleri, insanlar ve cüceler için orta dünyayı ve ölüler için yeraltı dünyasını yarattı.
Daha sonra dişbudak ve karaağaçtan ilk erkek ve kadını yarattı. Odin’in çocukları olduğu söylenen tanrılar arasında Balder ve Thor vardı.
Prenslerin, soyluların ve savaşçıların en sevdiği tanrı olan Odin, diğer tanrıların yardım ve nasihat için geldiği yüce İskandinav tanrısı olarak görüldü.
Onları Asgard olarak adlandırılan göksel alemdeki Valhalla sarayından yönetti. Savaş tanrısı olarak Odin, savaşa giren savaşçıları izledi.
Valkyrie isimli, Odin’e hizmet eden kadın tanrılar, savaşlarda ölen savaşçıları doğrudan Valhalla’ya taşıdı.
Orada Odin onları şölenlendirdi ve tanrıların yok olmaya mahkum olduğu son savaş olan Ragnarok için hazırladı.
Odin’in Gözünü Kaybedişi
Odin, sihir bilgisi ve geleceği görme yeteneği de dahil olmak üzere büyük bir bilgelik ile ödüllendirilmişti.
Ancak bu hediye için yüksek bir bedel ödedi, Mimir kuyusundan bir içki karşılığında gözlerinden birini kaybetti.
Dünyayı destekleyen Yggdrasill olarak bilinen muazzam ağacın köklerinden sızan bu kuyudaki sular büyük bir bilgelik içeriyordu.
Odin bu bilgeliğe sahip olmak için bir gözünü kaybetti.
Başka bir efsane, Odin’in Gungnir adı verilen büyülü mızrağıyla kendini bıçakladığını ve yaşayan bir ölü gibi dokuz gün ve dokuz gece boyunca Yggdrasill ağacına asıldı kaldığını söylüyor.
Bu özveri onun runeler, şiir ve falcılık için kullanılan İskandinav sembolleri hakkında bilgi kazanmasını sağladı.
Yine de, Odin akıllı olmasına rağmen, aynı zamanda kurnaz ve hain de olabiliyordu.
Şiir Tanrısı Odin
Odin görünüşünü değiştirme gücüne sahipti ve bu şekil değiştirme gücü, Odin’in şiirle bağlantısını açıklayan bir rol oynadı.
Şimdiye kadar yaşayan en bilge varlık, tanrıların kendi tükürüklerinden oluşturduğu şair Kvasir idi. Cüceler, şair Kvasir’i öldürdü ve bilgelik ve şiir armağan eden bir iksir oluşturmak için kanını balla karıştırdı.
Bir dev, iksiri bir dağın ortasına sakladı ve kızını iksiri koruması için burada bıraktı.
Odin kendini bir yılana dönüştürdü ve dağdaki küçük bir delikten sızdı. Yakışıklı bir dev şeklini alarak kızı iksiri içmesine izin vermesi için büyüledi.
Odin iksiri içtikten sonra bir kartal haline geldi ve Asgard’a uçtu, burada iksiri üç kutsal fıçıya kustu.
Uçuş sırasında birkaç damla iksir yeryüzüne düştü ve bu iksir şair olmak isteyen insanlar için ilham kaynağı oldu.
Odin ve Geirrod
Başka bir efsane, Odin’i hem hain bir figür hem de ilahi adaletin uygulayıcısı olarak ortaya koymaktadır.
Odin, Agnar ve Geirrod adlı iki genç prensi izledi. Odin’in tavsiyesi üzerine Geirrod, Agnar’ı bir teknede denize gönderdi ve sonra kardeşinin boğulduğunu söyledi.
Geirrod büyüdü ve kral oldu. Sonra, Grimnir adında bir adam tarafından sarayında ziyaret edildi.
Adamın bir büyücü olduğundan korkan Geirrod ona işkence yaptı. Ancak kralın oğlu Grimnir’e acıdı ve ona yardım etti.
Geirrod’un kendi kılıcı ile kendini öldüreceğini tahmin ettikten sonra Grimnir, Odin olduğunu açıkladı.
Kral ona saldırmak için kılıcını tuttu, ama takıldı ve kılıcı kendine sapladı. Odin daha sonra kralın yardımsever oğlunu tahta oturttu.
Odin’in Görünüşü
Odin, dünyayı mavi pelerin ve tek gözlü yüzünü saklayan geniş kenarlı bir şapka giyen yaşlı bir adam şeklinde dolaşmayı severdi.
Ona genellikle kurtlar ve kuzgunlar, savaş alanlarına musallat olan leş yiyenler eşlik ediyordu.
Kuzgunları Hugin ve Munin her gün dünyayı ve yeraltı dünyasını dolaşarak bilgi isteyen ustalarına gördüklerini anlattılar.
Odin, zaman zaman havada ve suda büyük bir hızla ilerleyen Sleipnir adlı sekiz ayaklı bir ata binerdi.
Ragnarok Zamanı Odin’in Kurt Fenrir ile Savaşı
Odin, Ragnarok için eğittiği Valhalla’daki ordusu einherjarı yanına alarak Fenrir ile savaşacaktır.
Odin ve ordusu Fenrir’e karşı cesurca savaşacak olsalarda başarılı olamazlar.
Fenrir, Odin ve kahramanlar ordusunu yutacaktır. Odin’in oğullarından biri olan Vidar babasının intikamını almak için Fenrir ile savaşmaya başlayacaktır.
Vidar kılıcını Fenrir’in boğazına saplayarak kurdu öldürecektir.
Odin’e İnanış
Kuzey Avrupa’nın çoğunda Odin’e ibadet ediliyordu. MS sekizinci ve dokuzuncu yüzyıllarda bu ibadet daha da güç kazandı.
İskandinav savaşçıları ve akıncıları, özellikle de Berserks adı verilen korkunç savaşçılar, Odin’i özel koruyucuları olarak gördü.
Odin’in artan popülaritesi, İskandinav halkı arasındaki savaş benzeri davranışlardaki artışı da yansıtıyordu.
Odin onuruna yapılan törenlerde bazen kurbanlar mızrakla veya ateşle öldürülerek Odin’e kurban edildi.
Ritüel olarak yapılan asılmalar, Odin’in Ygdrasill ağacında kendi efsanevi asılmasından dolayı bazen Darağaçların Efendisi veya Asılı Tanrı olarak adlandırılan Odin’e yapılan ibadette çok önemliydi.
Vikingler 842’de kuzeybatı Fransa’daki bir kasaba olan Nantes’e baskın düzenlediğinde, kasaba sakinlerinin çoğunu, Odin’e bir kurban olarak asmışlardı.
Kurban Anlayışı ve Kader
Odin mitlerinde bulunan ana temalardan biri kurban. Mesela Odin, Mimir’in bilgeliğinden içmek için gözlerinden birini bırakır.
Odin’in eksik gözü, normal görüşün ötesinde görme yeteneğinin bir sembolü olarak görülebilir.
Odin mitlerinde bulunan bir başka tema da kaderden kaçamama – gelecekteki olayların önceden belirlenmiş ve değiştirilemeyeceği fikri.
Odin geleceği görme yeteneği kazanıyor ve kendisinin ve diğer Aesir tanrılarının Ragnarok’ta öleceğini biliyor, ancak yapabileceği hiçbir şey bu kaderi değiştirmeyecek.
Sanat, Edebiyat ve Günlük Yaşamda Odin
Odin, İskandinav mitolojisinin en tanınmış tanrılarından biridir.
Alman besteci Richard Wagner tarafından 19. yüzyılın sonlarında yazılan Der Ring des Nibelungen (Nibelung’un Yüzüğü) olarak bilinen opera döngüsünde Wotan adı altında yer aldı.
Odin son zamanlarda Marvel Comics Universe’de bir karakter olarak ve yazar Neil Gaiman’ın Sandman serisinde bir karakter olarak ortaya çıktı.
Haftanın dördüncü gününün adı Çarşamba, tanrının Eski İngilizce adı olan Woden Günü’nden gelir.
Odin Ne Demektir?
Odin’in adı “Öfke Ustası” olarak tercüme edilebilir.
Eski İskandinav ismi, Ódinn, iki bölümden oluşur: ilk olarak, isim ódr, “coşku, öfke, ilham” ve son ek -in, “efendisi” veya “mükemmel bir örneği” gibi bir anlama gelmektedir.
On birinci yüzyıl tarihçisi Bremenli Adam, “Odin” i “Öfkeli” olarak çevirmiştir.
Bir destan Odin’i, “arkadaşlarıyla oturduğunda hepsinin ruhlarını sevindirdi, ama savaştayken tavrı korkunç derecede ürkütücüydü.” şeklinde ifade eder.
