Osmanlı Tarihi

Şehitlerimizin Kanıyla Yazılan Çanakkale Destanı 105 Yaşında

Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır,

Toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır! (Arif Nihat Asya )

Şairin de dediği gibi bugün bir vatanımız varsa, ezan sesi duyabiliyorsak ve özgürce yaşayabiliyorsak ÇANAKKALE KAHRAMANLARININ SAYESİNDEDİR. Düşmanın karşısında gördüğü çaresiz, güçsüz ve hasta bir orduydu aslında. Fakat beklenmedik bir direnişle, beklenmedik bir destan yazıldı o orduyla. İşte bu yüzden Çanakkale savaşı tarihimiz ve dünya tarihi için bir dönüm noktasıdır. Çünkü Çanakkale gösterdi ki güçlü ordusu olan Batı yenilebilir. Bu savaşta Mustafa Kemal kahraman, halk bir bütün ve şanlı askerimiz ise şehit olmuştur. Asırlar geçse de unutulmayacak etkisini yitirmeyecek bir destandır Çanakkale. Bu şanlı zaferimizi gelecek nesillere aktarmalıyız ki üzerinde yaşadığımız toprakların kıymeti bilinsin. Çok sayıda insanımızı kaybederek kazandığımız bu savaş birçok kahraman sayesinde olmuştur. Bu kahramanların bazılarının isimleri günümüze kadar gelmiştir. Bu kahramanlardan biri de 215 kiloluk mermiyi topun ağzına yerleştiren Seyit Onbaşıdır. Seyit Onbaşına bu gücü veren, onu unutulmaz kılan zafere inanmışlığıdır. 27. Piyade Alayından Bigalı Mehmet Çavuş’un Seddü’l Bahr kahramanlığı, Üsteğmen Hasan’ın izinli olduğu halde komutası altındaki askerleri bırakmadan mücadeleye devam ederek şehit olması, 18 Mart Kahramanı Tümgeneral Cevat Paşa’nın mayınları döşetmesi vatanımızı bize kazandırmıştır. Bu mücadelede kahraman askerlerimiz aç susuz mücadele ederek şehit düşmüş vatanı kurtarmış, tifo, sıtma, psikolojik rahatsızlıklar gibi hastalıklara yakalanmıştır.

Çanakkale Savaşı Nasıl Yaşandı?

Çanakkale Savaşı Birinci Dünya savaşında Karadeniz e geçerek Rusya ya yardım iletmek isteyen İtilaf Devletleri ile Osmanlı Devleti arasında Çanakkale boğazında yapılan deniz ve kara savaşlarıdır. Yani Çanakkale cephesi Birinci Dünya savaşı içinde Denizcilik Bakanı Churchill’in önerisi doğrultusunda açılan taarruz cephesidir. Bu savaşın yani aslında bu savaşın nedenlerine baktığımızda;

  • Boğazlardan geçilerek Rusya’ya yardım etmek
  • Osmanlıyı savaş dışı bırakmaktı.
  • Çanakkale Boğazını ele geçirmek. ( Çanakkale yi geçen düşman donanması İstanbul’a varabilir başkenti ele geçirebilirdi)
  • Balkan milletlerini kendi safında savaşa çekme ve böylece ittifak Devletleri arasındaki bağlantıyı kesmek
  • Petrol bölgelerine yakın yerlerde İngiliz çıkarlarını korumak

İşte Türk ordusu Mustafa Kemal Atatürk’ün de yer aldığı bu cephede savaşarak tarih yazmıştır. Osmanlı donanması ilk olarak denizden saldırı ile karşılaştı. Bu deniz savaşları 18 Mart’a kadar sürmüştür. İngilizler 3 Kasım 1914’te Seddü’l Bahr ile Kumkale tabyalarını denizden top ateşine tutarak saldırıya geçtiler. 19 Şubat 1915 ‘tesavunulmaz hale getirdikleri dış hattaki tabyaları bütünüyle yok ettiler. Marmara’ya geçebilmek amacıyla, 18 Mart 1915’te genel bir saldırı düşünen İngilizler ve Fransızlar denizdeki mayınları temizlediler. Fakat gecenin karanlığından yararlanan Tophaneli Yüzbaşı Hakkı Bey, komutasındaki Nusret mayın gemisiyle, temizlendiği sanılan geçiş yolunu Çanakkale Müstahkem Mevki Kumandanı  Cevat Paşa sayesinde yeniden mayınlamayı başarmıştır. Ummadıkları bir saldırıyla karşılaşan İtilaf donanması Nusret mayın gemisinden dökülen mayınlara çarparak büyük kayıplar verdi ve Türk askerinin neler yapabileceğini mucizevi bir şekilde görerek geri çekilmek zorunda kaldı. Yalnızca deniz yoluna yüklenerek Marmara’ya ulaşamayacaklarını kavrayan düşman karadan saldırı planına geçti. Bunun üzerine 25 Nisan 1915’dekarada saldırılar başladı. Türk askeri kayıplar verse de düşmanı büyük oranda püskürtmeyi başarmıştır. Cephedeki savaşlar İngilizlerin 19-20 Aralık 1915’de Arıburnu ve Anafartaları, 8-9 Ocak 1916 gecesi Seddü’l Bahr bölgelerini boşaltmasıyla sonra ermiştir.

Çanakkale’de tarih yazılan birçok önemli nokta vardır. Conkbayırı, Anafartalar, Arıburnu, Kireçtepe, Seddü’l Bahr bu noktalardandır. Conkbayırı savaşın en kanlı çatışmalarının yaşandığı yerdir. Kuzey hattının en önemli cephesi olmuştur çünkü bu mevki bölgeye en hakim konumdadır. Mustafa Kemal Conkbayırı süngü taaruzunu yönetirken bir şarapnel parçası göğsüne isabet etmiştir ve göğsündeki saat sayesinde kurtulmuştur. Olayın yaşandığı yere Atatürk anıtı dikilmiştir. 8 Ağustos tarihinde tepenin batı yamacını ele geçiren Anzaklar 10 Ağustos sabahı Mustafa Kemal’in bizzat yönetimiyle geri atılmıştır. Arıburnu da bu önemli noktalardan biridir. Buradaki mücadeleler 25 Nisan 1915’den 9 Ağustos 1915’e kadar sürmüştür.  Anafartalar ise 6 Ağustos 1915 tarihindeki Suvla Koyu cıvarında müttefik kuvvetlerce yapılan çıkartma harekatıyla başlamış daha sonra Arıburnu kuvvetleriyle birleştirilmiştir. Seddü’l Bahr cephe 1. Kitre ve 2. Ve 3.Kitre muharebelerine ve Zığındere harekatına ve Kerevizdere mücadelelerine sahne olmuştur. Bu muharebelerde istediği sonucu alamayan ve kayıplar veren düşman Türk kuvvetlerini atarak ilerlemenin mümkün olmadığını anlamıştır.

Çanakkale Savaşı’nın sonuçlarına baktığımızda;

  • Pek çoğu yüksek öğrenim görmüş insanımızı kaybettik.
  • Çanakkale zaferi Milli Mücadele’de Türk milletine moral olmuştur.
  •  Kahramanlıklar gösteren Mustafa Kemal Türk ve dünya Kamuoyu tarafından tanınmıştır.
  • Rusya’ya istenen yardımlar gidememiştir. Bu Ruslarla müttefiklerinin arasında anlaşmazlığa yol açmıştır.
  • Birinci Dünya Savaşı uzamıştır.
  • Bu zafer ve kahramanlık örneği diğer uluslara da örnek olmuştur.
  • İstanbul alınamamıştır.
  • Bulgaristan ittifak devletlerinin yanında yer almıştır.
  • Kocaman bir dünya savaşının bir cephesi olsa da bu savaşta yarım milyondan fazla insan hayatını kaybetmiştir.
  • İngiltere sömürgeleri karşısında nüfuz kaybetmiştir.
  • Bu zafer Mustafa Kemal’in Anafartalar kahramanı olarak tanınmasını sağlamıştır.
  • İngiltere’de hükümet bunalımı çıkmıştır.
  • Anadolu’da ulusal dayanışma artmıştır.
  • Sömürülen ülkelere bağımsızlık konusunda cesaret verecek örnek bir başarı olmuştur.

ÇANAKKALE ZAFERİ VE MUSTAFA KEMAL

İçinizde ve komuta ettiğimiz askerlerde Balkan utancının ikinci bir safhasını görmektense burada ölmeyi tercih etmeyenlerin bulunacağını kesinlikle kabul etmem diyen Mustafa Kemal bu sözünde de belirttiği gibi savaşı işte bu zihniyetle komuta etmiş , Türk askeri ve Türk ordusu da zeki, cesur ileri görüşlü ve karizmatik bir komutan ile neler başarabileceğini dünyaya Çanakkale zaferi ile göstermiştir. Bilhassa 7-8 Ağustos 1915 Anafartalarda. Yarbay Mustafa Kemal Atatürk ‘ün Ben size taarruzu değil ölmeyi emrediyorum biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler gelir, başka komutanlar hakim olabilir sözü savaşın gidişatı ve tarihi açısından çok önemli bir emir olmuştur. Çanakkale savaşının kazanılması ve Boğazların kurtarılması bu büyük komutan sayesinde olmuştur. Mustafa Kemal bu savaşta akıl ve bilgiyi bir arada kullanarak dehasını ortaya koymuştur. Conkbayırı ve Kocaçimen’de ilerleyen Anzak Kolordusu’nu geri çekilmeye zorlayarak işgal edilen noktaları kurtarmıştır. 19. Tümen 57. Alayı kendi inisiyatifi ile cepheye sürerek Çanakkale Cephesinin düşmesini engellemiştir. Gece gündüz demeden akınlarla düşmanın manevi kuvvetini çökertmiştir. Soyfa Ataşemiliterliği görevi devam ederken Çanakkale’de savaşmak istemiş savaşa katılmıştır ve bu savaşa 34 yaşında yarbay rütbesi ile gelmiştir. Mustafa Kemal 1915’de Çanakkale tümen komutanlığı görevi ile Anafartalar, Conkbayırı ve Kireçtepe’de mücadele etmiştir. Daha sonra üstün başarılarından dolayı albay rütbesini kazanmıştır.

Niçin kaçıyorsunuz? dedim

Efendim düşman dediler

Nerede dedim 261 rakımlı tepeyi gösterdiler, gerçektende düşman bana benim askerlerimden daha yakın…

Düşmandan kaçılmaz dedim cephaneniz kalmadı dediler cephaneniz yoksa süngünüz var dedim ve bağırarak süngü taktırdım yere yatırdım. Erler yere yatınca düşman da yere yattı. Kazandığımız an bu andır. Bu hatıra da Mustafa Kemal’in kazanılan zaferdeki etkisini bir kez daha görmemiz mümkün.

ÇANAKKALE SAVAŞI NEDEN ÖNEMLİDİR?

Çanakkale Savaşının kaybedilmesi vatanın kaybedilmesi demekti. Yani bu zaferi kazanmış olmasaydık bizler vatansız kalacaktık. Ve düşman İstanbul’a ulaşabilecekti. Bu zafer milli mücadele ruhuna da yansımış milletimiz aynı inançla Milli Mücadelede de başarılar elde etmiştir. Çanakkale’nin geçilmez olduğu, geçilemeyeceği bu savaşta tescillenmiş ve Mustafa Kemal canı pahasına mücadele ederek destan yazmış yazdırmıştır. Türk milleti varlığını bu zaferle göstermiştir ve bu zaferle ulus bilince ulaşmıştır. Aslında bu zaferin en büyük önemi Mustafa Kemal gibi bir dehayı yaratmış olmasıdır. Bu zaferin Milli Mücadele’ye de katkısı büyüktür. Çünkü Milli Mücadele’de önemli işler başarmış kadroya baktığımızda bu isimlerin ilk deneyimlerini ilk başarılarını Çanakkale’de yaşadıklarını görürüz. Yani Çanakkale ile Cumhuriyet döneminin kadrosundaki isimler ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu zaferle Türkiye Cumhuriyetinin ilk çekirdeği ortaya çıktı. Bu savaş, bu zafer Türk ulusunun ölmediğini ölmeyeceğini gösterdi.

BİZE BU VATANI KAZANDIRAN BAŞTA MUSTAFA KEMAL OLMAK ÜZERE TÜM KAHRAMANLARIMIZI SAYGI VE MİNNETLE KALBİMİZDE TAŞIYORUZ. HEPSİNİN RUHU ŞAD OLSUN.

Melike Cezayiroğlu

Hacettepe Üniversitesi'nde Pazarlama Yüksek Lisans eğitimini tamamladıktan sonra Sosyal Medya Pazarlama Uzmanı olarak bir ajansta görev almıştır. 2020 yılından itibaren Webional ve Seotional içerik sitelerinde Dijital İçerik Yöneticisi olarak görev almaktadır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Başa dön tuşu