Bereket Tanrısı Freyr Kimdir?

Freyr, İskandinav mitolojisinin ana bereket tanrısıdır. İskandinav paganizminde en önemli tanrılardan biri olarak kabul edilir.

Hasat, güneş ve yağmurla ilişkilendirilmiştir.

Bu yazımızda İskandinav mitolojisi Vanir tanrılar ailesinden tanrı Freyr’i inceledik.

Freyr Kimdir? Ne Tanrısıdır?

Tanrı Freyr, Vanir tanrılar ailesine mensuptur. Deniz tanrısı Njord’un oğlu, Freyja’nın erkek kardeşidir. Bir dev kızı olan Gerd ile evlidir. Fjölnir isminde bir çocukları vardır.

Tanrı Freyr, kendi kız kardeşi Freya da dahil olmak üzere sayısız tanrıça ve devlerin sevgilisidir.

Ensest ilişki Vanir tanrıları arasında yaygın ve kabul edilebilir bir uygulamadır.

Tanrı Freyr’a ibadet diğer Vanir tanrılarına göre çok fazladır. Freyr, bereket, hasat, verimlilik, güneş, yağmur gibi sembollerle ilişkilendirilmiştir.

İskandinav mitolojisindeki dokuz diyardan biri olan ışık elflerinin diyarı Alfheim’in yöneticisidir. Tanrı Freyr’e elflerin kralı denilebilir.

Aesir-Vanir savaşının sonlanması için  rehine olarak verilmiş ve Asgard’ta yaşamaya başlamıştır.

Tanrı Freyr’den eski İskandinav şiirlerinde “tanrıların en önde geleni”, “hiç kimsenin nefret etmediği” olarak bahsedilir. Bunun nedenini anlamak zor değildir.

İnsanların refahı Freyr’in merhameti ve yardımseverliğine bağlıdır. Bir düğünü veya bir hasatı kutsaması için tanrı Freyr’e ibadet edilir.

Cinsel ve ekolojik verimlilik, sağlık, bol hasat ve barışla ilişkilendirilir.

Efsaneler askeri yeteneğinin çok iyi olduğunu tanımlar ve ölümü, bilinen dünyanın yok edildiği tanrıların son kaderi olan Ragnarok sırasında dev Surtr ile girdiği savaşta olmuştur.

Skidbladnir Gemisi ve Gullinborsti

Freyr’in kendine özgü sembollerinden birisi her zaman elverişli bir rüzgara sahip olan ve katlanıp küçük bir çantada taşınabilen Skidbladnir gemisidir. Cüceler tarafından yapılmıştır.

Skidbladnir “İnce Ahşap Parçalarından Birleştirilmiş” anlamına gelir. Özel ritüel amaçlı olarak inşa edilmiş ve asla denize dayanıklı olması gerekmeyen gemilerin mitolojik modeli olarak hizmet ettiğini göstermektedir.

Arkeolojik kanıtlardan bilinmektedir ki gemiler, Cermen halklarının Hıristiyanlık öncesi dini ayinlerinde önemli bir rol oynamaktadır.

Gullinborsti adında altın kıllara sahip bir domuzu vardır. Domuzunun çektiği arabayla seyehat eder.  

Gullinborsti, hava ve sudan daha hızlı koşmaktadır. Karanlık bölgeleri oldukça parlak olan yelesi ve altın kıllarıyla aydınlatır.

Freyr ve Gerd: Skirnir’in Mesajı

Bir gün Odin uzaklardayken, Vanir tanrısı Freyr Odin’in tahtı Hlithskjalf’e oturur ve dokuz dünyayı gözetlemeye başlar.

Devlerin diyarı Jotunheim’ı gözetlerken, deniz devi Gymir’in oturduğu çok güzel bir evi fark eder.

Freyr bu evi gözetlerken güzel ve genç bir dev olan Gerd’i görür ve ona aşık olur.

Freyr’in bu aşkı zamanla takıntı haline gelir. Fakat Odin’in tahtına oturduğunu kimsenin bilmesini istemediği için bu durumu kimseye anlatmaz.

Freyr’in yeme içmeden kesildiğini gören ailesi endişelenmeye başlar. Babası Njord neler olduğunu öğrenmek için Freyr’in hizmetkarı Skirnir’i yanına çağırır.

Efendisine onu neyin mutsuz ettiğini sormasını ister. Skirnir bunu kabul eder Freyr’in sorununu öğrenir.

Freyr, Gerd’i elde etmek için hizmetçisi Skirnir’i Jotunheim’e göndermeye kara verir. Eğer dev kızını ikna ederse ona iki tane ödül vaat eder.

Bunlar alevlerden geçebilen büyülü bir at ve kendiliğinden savaşabilen bir kılıçtır.

Skirnir sonunda Gymir’in evine gelir ve burada Gerd’i ikna etmeye çalışır.

İlk olarak ona Freyr’i sevmesine karşılık 11 adet altın elma daha sonra Odin’in sihirli altın yüzüğünü vaat eder.

Fakat Gerd babasının evinde fazlasıyla altın olduğunu söyleyerek bu teklifi kabul etmez.

Hediyelerin Gerd’i Freyr’i sevmeye ikna etmeyeceğini gören Skirnir stratejisini değiştirir ve bunun yerine tehditler kullanmaya başlar.

Gerd’i öldürmek ve ona çeşitli lanetler yerleştirmek için Freyr’in sihirli kılıcını kullanma sözü de dahil olmak üzere uzun bir tehdit listesi kullanır.

Tehditler sonrası Gerd, dokuz gün sonra Barri adında bir ormanda Freyr ile buluşmayı kabul eder.

Skirnir geri dönerek Freyr’e haberi verir. 9 gün sonra Barri’de buluşurlar ve sonrasında da evlenirler.