İran Şahı Rıza Pehlevi Kimdir?

İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi küçük yaşta yetim kalarak annesi ile birlikte Tahran‘da terzi olan dayısının yanında ilk zamanlarını geçirdi. Dayısı kazak piyade birliğinde terzilik yapıyordu ve Rıza Pehlevi de 1981 yılında bu birliğe girdi. Orta yaşlara geldiği zaman ancak okuma yazma öğrenebildi. Çalışkan ve becerikli biri olması sebebi ile kısa bir zamanda terfi alıp tuğgeneral rütbesine yükseldi.

İran Şahı Rıza Pehlevi Kimdir?

Rıza Pehlevi Alaşet köyünde dünyaya geldi. Babası Dadaş Beg diye tanınmış olan Abbas Ali Han‘dır. Rıza Pehlevi’nin babası bir askerdi. Babası gibi Rıza Pehlevi de asker olduğu için emrinde bulunan 2500 kişi ile Tahran’a girerek önemli olan noktalarda kontrol sağladı. Bu hükümetin düşmesine neden oldu ve Seyyid Ziyaeddin tarafından yeni hükümetin kurulması ile sonuçlanmış oldu.

Fakat kısa bir zaman sonra Pehlevi ile Seyyid Ziyaeddin’in anlaşamaması üzerine ülkeden ayrılmak durumunda kaldı. Tekrar hükümet düşünce yeni hükümetin bakanlık görevine Rıza Pehlevi devam etti. 1923 yılında Rıza Han’a Ahmed Şah başbakanlığı verdi ve Avrupa’ya seyahate çıktı. Kademeli olarak devlet mekanizmalarını kendine bağlayarak değişiklikler yaptı.

Rıza Pehlevi Döneminde İran Nasıldı?

1979 yılına kadar İran’ın başında Pehlevi Hanedanı olan Rıza Pehlevi bulunuyordu. O dönem İran anayasal monarşiyle yönetilirdi. O dönemler ülkenin modern bir hale gelmesi için çeşitli politikalar izlendi. Bunu da birden artan petrol geliri ile gibi bir unsura dayanıyordu. Ülke refah seviyesi artmasına rağmen, gelirin paylaşımında adaletsizlik hüküm sürüyor idi. Küçük bir sınıf ile saray hem ekonomik hem de siyasal yapıyı kontrol ediyordu. Fakat bu düzenden özellikle işçi sınıfı ve köylüler memnun değildi.

Rıza Pehlevi ve Atatürk Arasında Geçen Görüşmeler

Rıza Pehlevi, Atatürk’e bir hayranlık duymasının yanı sıra onu iyi bir komutan olarak da görüyordu. Atatürk, Şah’ı Türkiye’ye davet etti ve oda kabul etti. Şah olduktan sonraki ilk yurt dışı gezisi Türkiye’ye olmuştu. Atatürk yakından ilgilendi. Birlikte gittikleri İzmir de Rıza Pehlevi, Atatürk’ün büyük bir komutan olduğunu yüzüne söylemişti. Aralarında güzel görüşmeler geçmesine neden olan bir buluşma olmuştu. Dış politika açısından da örnek alması gereken noktaları alarak Türk İran dostluğu açısından güzel anı kalmıştı.

İran Şahı Rıza Pehlevi Nasıl Öldü?

İran’dan İslam devrimi sonrasında sürülmüş olan Pehlevi, Mısır’da kanser nedeni ile öldü. Şah’a ölüm sloganları atılıyor idi. Proteste edilerek devrimden hemen sonra Mısıra sürgün edildi. Muhammed Rıza Pehlevi’nin ailesi ile ülkeyi terk etti ve yurt dışına kaçtı. Üzerlerinde kara bulutlar dolaştı. Her şeye rağmen de aile dağılmadı ama Pehlevi ölmüştü. Acılara teslim olmak zorunda kaldılar ve acının üstesinden gelmeye çalışsalar da olamadı.