Batıdaki Adıyla Muhteşem Süleyman Olarak Bilinen Kanuni Sultan Süleyman Kimdir?

Türk soyundan gelen bir millet olarak Osmanlı tarihini ve topraklarımızı genişletip cihana korku salan Osmanlı padişahlarını bilmek aslında birinci görevlerimiz arasındadır. Osmanlı Türk tarihinde adını yazdırmayı başarmış pek çok padişah olduğunu biliyoruz. Gerek batıya saldığı namı itibari ile Muhteşem Süleyman olarak bilinmesi ile gerekse de doğudaki adaletli yöntemine ithafen Kanuni Sultan Süleyman olarak bilinen 1.Süleyman padişahtan bahsedelim.

Kanuni Sultan Süleyman Kimdir?

Öncelikle Muhteşem Süleyman kimdir, eğitimleri ve başarıları nelerdir? gibi sorularla heybetli padişahımızı inceleyelim. 1. Süleyman 1495 yılının 27 Nisan’a denk gelen pazartesi günü Trabzon’da doğdu, annesi Hafsa Hatun olup dedesi Sultan 2. Beyazıt’tır. Eşi benzeri görülmemiş bir terbiye ve tahsil eğitimi almıştır, ayrıca tarih, fen, edebiyat, din dersleri ile birlikte savaş teknikleri konusunda da ileri eğitimlere sahiptir.

1512 yılında tahta geçmecen önce Şarki Kara hisar, Bolu ve Kefe’de sancak beyliğini layıkıyla yerine getirmiştir. Başkaca erkek kardeşe sahip olmadığından dolayı babasının 1520 de ölümünden sonra çatışmasız şekilde tahta geçmiştir. Verdiği emir ve kararların arkasında kendinden emin olarak adım atan padişah 1566 yılında 7 Eylül’de Zigetvar kuşatmasında vefat etmiştir.

Kanuni Sultan Süleyman’ın Babası Kimdir?

Muhteşem Süleyman aslında kendi kadar ihtişamlı bir padişahın oğludur, babası Yavuz Sultan Selim’dir. 9. Osmanlı padişahı olan Yavuz Sultan Selim 1470 yılında 10 Ekim’de Amasya’da doğup 1520 yılında 22 Eylül’de Tekirdağ’da vefat etmiştir. Tarihimizde ender olarak yetişen ve hüküm süren padişahlar arasında yer alır ve aynı zamanda da edebi eğitimi ile de bir şairdir.

Kanuni Sultan Süleyman Hayatı

Kanuni Sultan Süleyman sanılanın aksine sadece şaşalı ve keyfi bir yaşam sürmesinin haricinde büyük başarılara da imza atmış ve düzgün eğitimli bir padişahtır. Ayrıca halifeliğin Osmanlı devletinde olmasından dolayı da 89. İslam halifesi olduğunu da söyleyebiliriz, adaletli bir padişah olmasından dolayı Kanuni denmesinin sebeplerinden birisi halka zulüm eden Kaptan-ı Derya Cafer ve birkaç silahtarı idam ettirmiş olmasıdır. Ayrıca divan edebiyatının kıymetli şairleri arasında yer almaktadır.

Kanuni Sultan Süleyman’ın Çıktığı Seferler

• 1521 yılında Belgrad
• 1522’de Rodos
• 1526 Mohaç
• 1534’te Bağdat ve Tebriz
• 1538 yılında Boğdanı komple olarak ve Preveze
• 1541 Macaristan
• 1543’de Estergon
• 1551’de Trablurgarp
• 1553 Safevi
• 1566 Zigetvar
• Zaten Zigetvar kuşatması sırasında da vefat etmiştir.

Kanuni Sultan Süleyman Dönemi

Muhteşem Süleyman hükümdar olduğu dönemde neler yaptı kısaca bakalım;

• Avrupa’ya geçişte önemli rol oynayan Macaristan Seferi başarı ile sonuçlandı,
• Macaristan içişlerine karışan Avusturya’ya sefer düzenlendi. Budin geri alınıp Viyana kuşatıldı ancak yetersiz hazırlıklar yüzünden başarılı olunamadı,
• Akdeniz ticaretini canlandırmak amacı ile Fransa’ya kapitülasyonlar tanındı,
• Rodos adası alınarak Ege Türk denizi haline geldi ayrıca Barbaros Hayrettin paşa Osmanlı hizmetine girdi,
• Safevilerin şiileri kışkırtması ile İran tarafına düzenlenen seferler ile Bağdat ve Musul gibi önemli alanlar Osmanlı topraklarına katıldı,
• Baharat yolunu canlandırabilmek ve hac yolunun güvenliğini sağlamak içinde Hint denizinde Zigetvar’a sefer düzenlemiştir ancak padişahın vefatı ile seferden geri dönülmüştür.

Kanuni Sultan Süleyman Nasıl Öldü?

Kanuni Sultan Süleyman herkesin bildiği gibi Zigetvar Seferi sırasında doğal sebeplerden dolayı vefat etmiştir. Ölümünün yaklaşık olarak 42 gün gibi süreyle saklanması gerekmiştir. Askeri stratejiler amacı ile saklanması gerekmektedir, ayrıca sıradan bir ölüm olmasına rağmen iç organları çıkartılarak misk kokuları ile birlikte gizlice kılınan cenaze namazı ile tahtının altına gömülmüştür. Gizlenen ölümün ardından Zigetvar seferi başarı ile sonuçlanarak askerler yurda dönmüştür ve padişahın ölüm haberi alınınca gerçek tören düzenlenmiştir.

Kanuni Sultan Süleyman Sözleri Nelerdir?

Böylesine büyük bir hükümdarın devletine bıraktığı topraklar haricinde ilham alınacak pek çok sözleri de bulunmaktadır. “ Halkın gözünde devlet gibi değerli bir nesne yok, halbuki bir nefes sıhhat gibi güç olamaz.” sözü Kanuni’nin en bilinen ve meşhur sözlerinden birisinin günümüz Türkçesine uyarlanmış halidir.

Kanuni Sultan Süleyman Mezarı Nerede?

Muhteşem Süleyman’ın ölümü üzerine naaşı İstanbul’daki Süleymaniye Camii’nin avlusuna gömülmüştür ancak bir rivayete göre iç organlarının çıkarılması sebebi ile kalbi hala Macaristan topraklarında gömülüdür.

Kanuni Sultan Süleyman’ın Şiirleri Nelerdir?

Edebi alanda başarılı bir şair olan Kanuni Sultan Süleyman’ın şiirleri klasik şairlerden esinlenerek yazılmıştır. Kanuni Sultan Süleyman şiirlerinde Muhibbi mahlasını kullanmaktadır.

Şiirlerinden bazıları şunlardır;

1-Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi

Olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhat gibi

2-Saltanat didükleri ancak cihân gavgâsıdur

Olmaya baht ü seâdet dünyede vahdet gibi

3-Ko bu ıyş ü işreti çünkim fenâdur âkıbet

Yâr-i bâkî ister isen olmaya tâat gibi

4-Olsa kumlar sagışınca ömrüñe hadd ü aded

Gelmeye bu şîşe-i çerh içre bir sâat gibi

5-Ger huzûr itmek dilesen ey muhibbî fârig ol

Olmaya vahdet cihânda kûşe-i uzlet gibi

Günümüz Türkçesiyle:

1-Halk arasında devlet kadar itibarlı bir başka şey yoktur ama dünyada bir nefeslik sıhhat gibi saadet ve zenginlik olmaz.

2-Saltanat dedikleri sadece bir dünya kavgasıdır, cihanda vahdet gibi talih ve mutluluk yoktur.

3-Bu yiyip içmeleri bırak, çünkü işin sonu kötüdür, eğer ebedî bir sevgili istersen ibadet gibisi yoktur.

4-Ömrünün sonu ve günleri adedi kumlar sayısınca olsa da, bu felek şişesinde bir saat gibi gelmez.

5-Ey muhibbî! Eğer huzur bulmak istiyorsan her şeyden el etek çek; çünkü dünyada uzlet köşesi gibi yalnızlık bulunmaz.

GAZEL 

Sanma haletin Mecnun’e bir divanedir.
Açma aşkın sırrını Ferhade  kim efsanedir.
Sor bana aşkın rumuzun sana tahrir eyleyeyim 
Can ve baş terkin vurur aşık hemen pervanedir.
Gel temaşa eyle bir sırca sarayım gönlümün 
Eski sirh ile münakkaş zim olmuş hanedir.
Yare varup dün gece dili derunu arz eyledim 
Habe vardı gözleri yanımda san efsanedir. Nola basam Şem’i hüsününe gönül pervanesin 
Dostum sen şem olacak aşkın pervanedir.

Gazel / Bahs

Cânı mı var kimsenün eyleye cânân ile bahs 
Bendeye lâyık mıdur kim ide sultân ile bahs 
İtdügi cevr ü cefâ bana vefadan yeg gelür 
Kıymet-i derdi bilen ider mi dermân ile bahs 
Ben de yakdum meclis-i gamda bu gönlüm şem’ini 
Eyledüm tâ subha dek şem’-i şebistân ile bahs 
Ruhlarını bâg-arâ gördükde didüm misli yok 
Oldı mülzem itdügümde ben gülistân ile bahs 
Şi’r-i pür-sûzun görüp tahsîn ide Husrev dahi 
Ey Muhibbî eyle şimdengirü Selmân ile bahs

Gazel / Belâsı Hoş Gelir

Bana dildârın cefâsı hoş gelir 
Nitekim gayre vefâsı hoş gelir 
Derdi ile hoş geçer dil dilberin 
Derd sanma kim devâsı hoş gelir 
Zahm-ı peykânı kızıl güldür bana 
Bülbülüm hâr-ı belâsı hoş gelir 
Yâreme merhem durur çün zahm-ı dost 
Cânıma tîr-i belâsı hoş gelir 
Ey Muhibbî âleme şâh olmadan 
Dilberin olmak gedâsı hoş gelir

Karşında Ben Pervaneyem

Karşında ben pervaneyem,
Sen şem-i tabansın bana…
Aşkınla ben divaneyem,
Sen afet-i cansın bana!

Cevr-u Cefa, Kahr-u Sitem,
Mir-i Vefa, Cür-ü Kerem…
Ben ben değil fermanınem,
Sen şah-ı sultansın bana!

Zülfüne gönlüm bestedir,
Ahım göğe, peyivestedir…
Canan, Muhibbi hastadir,
Sen derde dermansın bana..